Λογομετρο

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ

Το ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ είναι ένα ψυχομετρικό εργαλείο για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων προφορικού λόγου καθώς και των δεξιοτήτων γραμματισμού κατάλληλο για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας (4 – 7 ετών).
Το εργαλείο αυτό αναπτύχθηκε κατά το χρονικό διάστημα 2012-2016 στηριζόμενο εν μέρει σε δεδομένα που συλλέχτηκαν στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος “The Foundation of Reading and Writing in a Transparent Orthography: Oral language development and early literacy skills” που χρηματοδοτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Το πρόγραμμα αυτό είχε σαν στόχο την λεπτομερή καταγραφή της ανάπτυξης των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών και τον έγκαιρο εντοπισμό παιδιών που ανήκουν σε ομάδα “υψηλού κινδύνου” για γλωσσικές δυσκολίες (π.χ. γλωσσικές διαταραχές) αλλά και μετέπειτα δυσκολίες στη μάθηση του γραπτού λόγου.
Αποτελείται από μια πλήρη και ψυχομετρικά άρτια συστοιχία δοκιμασιών που έχουν σταθμιστεί σε μαθητικό πληθυσμό από διάφορες περιοχές της Ελλάδας με απώτερο σκοπό να αποτελέσει τη βάση για έγκυρο και έγκαιρο εντοπισμό παιδιών που βρίσκονται σε ομάδα υψηλού κινδύνου για να εμφανίσουν γλωσσικές, αναγνωστικές και ορθογραφικές δυσκολίες κατά τη φοίτησή τους στο ελληνικό Δημοτικό σχολείο.

img-fluid

Συχνές Ερωτήσεις

Ως ανιχνευτικά εργαλεία τυπικά χρησιμοποιούνται σταθμισμένες δοκιμασίες, όπως τεστ σχολικής ετοιμότητας και τεστ έγκαιρης ανίχνευσης. Τα πρώτα χρησιμοποιούνταν παλαιότερα ως κριτήριο εισαγωγής των παιδιών στη βασική εκπαίδευση και είναι γενικά παρωχημένα. Αντίθετα, τα σταθμισμένα τεστ έγκαιρης ανίχνευσης αφορούν κυρίως την καταγραφή δεικτών που τοποθετούν το παιδί σε ομάδα «υψηλού κινδύνου» για την εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών και οφείλουν να συνδέονται και να διασφαλίζουν άμεση εκπαιδευτική υποστήριξη.

  • Tο ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ προσφέρει τη δυνατότητα αξιολόγησης ενός μεγάλου εύρους γλωσσικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων γραμματισμού για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.
  • Έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με το αναπτυξιακό επίπεδο αλλά και τους στόχους του ΔΕΠΠΣ του σχολείου.
  • Εφαρμόζει αυτόματο τρόπο βαθμολόγησης και αναφοράς των αποτελεσμάτων, το οποίο κάνει πιο σύντομη τη διαδικασία, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες για εμφάνιση λαθών.

Η χορήγηση του ψυχομετρικού εργαλείου με τη χρήση έγχρωμων εικόνων αυξάνει το ενδιαφέρον και την εμπλοκή του παιδιού στη διαδικασία.

Eμφανής η ανάγκη για μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών στα πρώτα χρόνια (Hirsh-Pasek et al., 2005), με στόχο τον έγκαιρο εντοπισμό εκείνων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και τη δημιουργία κατάλληλων εξατομικευμένων παρεμβάσεων (Dockrell , Stuart , & King, 2006).

Η συστηματική καταγραφή και αξιολόγηση των γλωσσικών δεξιοτήτων παιδιών προσχολικής ηλικίας είναι πολύ σημαντική για τη μαθησιακή και ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Σύμφωνα επίσης με διαχρονικές έρευνες καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερες δυσκολίες αν δεν δεχθούν την κατάλληλη παρέμβαση (Francis, Shaywitz, Stuebing, Shaywitz, & Fletcher, 1996. Torgesen & Burgess, 1998). Η πλειονότητα των ειδικών σήμερα υποστηρίζει την έγκαιρη ανίχνευση και πρόγνωση δυσκολιών στη σχολική μάθηση, η οποία φαίνεται να συμβάλλει στην παροχή παρέμβασης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των συνεπειών τους (Πολυχρόνη, Χατζηχρήστου, & Μπίμπου, 2006). Τα μέχρι τώρα εμπειρικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι η πρόληψη σε πρωτογενές επίπεδο είναι ευκολότερη, πιο συμφέρουσα και με περισσότερα θετικά μακροχρόνια αποτελέσματα απ’ ό,τι η παρέμβαση σε δευτερογενές και τριτογενές επίπεδο (Αναστασίου, 1998).

Η έγκαιρη ανίχνευση συνδέεται συνήθως με την πρόληψη και τη συνακόλουθη παρέμβαση σε πρωτογενές επίπεδο για την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε δυσκολιών. Αναλυτικότερα, η έγκαιρη ανίχνευση αναφέρεται γενικά σε μια ανιχνευτική αξιολόγηση που μπορεί να διεξαχθεί και στο πλαίσιο του σχολείου συνήθως από έναν ειδικά εκπαιδευμένο δάσκαλο ή νηπιαγωγό (Nicolson, 1996). Ειδικότερα, ο έγκαιρος εντοπισμός των μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να περιορίσει την εκδήλωση τους (Snow, Burns, & Griffin, 1998), να βελτιώσει προοδευτικά τις χαμηλές επιδόσεις των μαθητών στην ανάγνωση -οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την γενικότερη σχολική επίδοση (Μουζάκη, Πρωτόπαπας, & Τσαντούλα, 2008), όπως επίσης και να συμβάλει στην προώθηση και την αύξηση θετικών ακαδημαϊκών εμπειριών (Peltzman, 1992· Soyfer, 1998). Ακόμα, μπορεί να αποτρέψει την πρόκληση δευτερογενών προβλημάτων και την ανάγκη για εκτεταμένες υπηρεσίες ειδικής εκπαίδευσης στο μέλλον (Steele, 2004).

Το σημαντικότερο όφελος της έγκαιρης ανίχνευσης όμως αποτελεί το γεγονός ότι δεν προϋποθέτει τη σχολική αποτυχία του μαθητή, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της κλασικής διαγνωστικής διαδικασίας, όπου, για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες ταυτοποίησης της μαθησιακής δυσκολίας, προαπαιτείται ο μαθητής να έχει διδαχθεί συστηματικά ανάγνωση και γραφή και να έχει αποτύχει. Αντίθετα, στην περίπτωση του έγκαιρου εντοπισμού των μαθησιακών δυσκολιών, οι ειδικοί βασίζονται σε εμπειρικά τεκμηριωμένους προγνωστικούς δείκτες που είναι εύκολο να εντοπιστούν και να αξιολογηθούν κατά την προσχολική ηλικία.
Μερικοί τέτοιοι δείκτες είναι το επίπεδο ανάπτυξης της φωνολογικής επίγνωσης (Bond & Dykstra, 1967· Chall, 1967), η επίγνωση του γραπτού λόγου (Whitehurst & Lonigan, 1998), τυχόν προβλήματα στην ανάπτυξη του προφορικού λόγου (Gardner, 1994· Hornsby, 1995· Miles, 1974· Newton, 1970· Stackhouse, 1996· Velluntino, 1979) και άλλων γλωσσικών ικανοτήτων (Scarborough, 1989), η γνώση του αλφαβήτου, και η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού ΜΔ. Όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν να ανιχνευθούν σχετικά νωρίς στην ανάπτυξη του παιδιού μέσω κατάλληλων εργαλείων που θα συζητηθούν αναλυτικά στη συνέχεια.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί έντονη η ανάγκη για τη δημιουργία εργαλείων που να αξιολογούν όλο το εύρος των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών με στόχο να αναδυθούν οι διαφορετικές πτυχές των γλωσσικών δεξιοτήτων στα αντίστοιχα υποσυστήματα της γλώσσας, τόσο σε επίπεδο πρόσληψης όσο και σε επίπεδο παραγωγής (Ralli & Dockrell, 2010).

Το ψυχομετρικό εργαλείο ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ λαμβάνοντας υπόψη του την παραπάνω επιστημονική ανάγκη, αποτελείται από μια συστοιχία 24 διαφορετικών δοκιμασιών που καλύπτουν όλες τις διαστάσεις του προφορικού λόγου και βασικές διαστάσεις των δεξιοτήτων γραμματισμού. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η συσχέτιση των υποδοκιμασιών του ψυχομετρικού εργαλείου ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ με τα βασικά υποσυστήματα της γλώσσας, τόσο σε επίπεδο κατανόησης όσο και σε επίπεδο παραγωγής.

Σταθμισμένες ονομάζουμε τις δοκιμασίες (τεστ) που συγκρίνουν τις ατομικές επιδόσεις με την κατανομή των επιδόσεων ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος από το γενικό πληθυσμό της ίδιας ηλικιακής ομάδας, το οποίο αποτελεί την ομάδα αναφοράς (δείγμα στάθμισης).

Δηλαδή, αντί να συγκρίνουμε την επίδοση ενός παιδιού (πχ. του Γιάννη) με την επίδοση του αδελφού του ή του συμμαθητή του μας δίνουν τη δυνατότητα να τη συγκρίνουμε με μια μεγαλύτερη ομάδα παιδιών της ίδιας ηλικίας με τη δική του, από ολόκληρη την επικράτεια. Κατ΄αυτόν τον τρόπο μπορούμε να βγάλουμε καλύτερα συμπεράσματα για την πρόοδό του και τις τυχόν ανάγκες του.